Arhitektonska enciklopedija Beograda XIX i XX veka (Arhitektura. Arhitekti. Pojmovi) je atipični istorijsko-analitički enciklopedijski pregled najrelevantnijih topografskih činjenica, građevina, ambijentalnih celina, ličnosti, pojmova i pojava u graditeljskoj, arhitektonskoj i urbanističkoj kulturi Beograda navedenog razdoblja. Zamišljeno da ne bude jednostavan katalog pomenutih činjenica i pojava – ili samo vodič kroz spomeničku baštinu i leksikon graditelja, sredstvima istorijske deskripcije i teorijske analize pojedinačnih tema delo prati evoluciju fizičke pojavnosti grada u pokušaju da se pojmi njegova jedinstvenost. U daleko slobodnijem značenju, ono se može shvatiti i kao vrsta pretspreme za temeljnije naučno izučavanje ove teme u užem smislu, a u širem, možda i kao predvorje jedne sveobuhvatne i za sada samo hipotetičke enciklopedije Beograda.
Arhitektonsku enciklopediju Beograda XIX i XX veka sačinjava skup odrednica u abecednom poretku koji ima trodelnu ili trijadnu strukturu. Kao njen osnovni konceptualni skelet i dijalektičko vezivo, ovu trijadu čini prva grupa odrednica o arhitekturi, druga o arhitektima i treća o opštim pojmovima iz istorije i teorije arhitekture s posebnim naglaskom na istoriju i teoriju arhitekture Beograda. Osim po sadržini, tri toma knjige se razlikuju po nivoima tražene opštosti i idejnosti, od prvog, koji ima smisao “teze”, drugog, opštijeg, odnosno “antiteze”, i trećeg, najapstraktnijeg, koji predstavlja “sintezu” prethodna dva i mesto značenjskog “razigravanja” njihovih tema u svetlu opštih arhitektonsko-filosofskih pojmova. Kao u svakom rečničkom ili enciklopedijskom štivu, međutim, sve odrednice se ukrštaju i međuodnose kako na nivou svake pojedinačne trijade – toma, tako i na nivou enciklopedije kao celine te dijalektička struktura knjige sama po sebi ne nameće tokove čitanja, već hotimičnom referencijalnošću svojih odrednica, čitaocu ostavlja slobodu izbora.
(I) Prva knjiga: Arhitektura
Prvi deo knjige sa svojim zatvorenim sistemom odrednica predstavlja istorijski pregled arhitektonske i urbanističke predmetnosti i topografije grada XIX i XX veka kroz primere konkretnog gradograditeljstva počev od pojedinačnih porodičnih kuća, javnih zdanja, dvorova, palata, crkava, oblakodera, ulica, parkova, ambijenata, trgova, gradskih oblasti, sve do iščezlih, danas nepostojećih građevina ili ambijentalnih celina koji su svojim davnim prisustvom uslovili potonji izgled, svrhu, karakter prostornih celina ili njihovih delova. Osim klasičnog istoriografskog pristupa temi, oslanjanje na dostupne izvore i građu, obrazac naracije potražen je u svesnom zaobilaženju lapidarnosti enciklopedijskog štiva, posezanju za narativnim alatkama u građenju dramaturških spirala odrednica, obezbeđivanju važne slikovitosti pripovedanja. Upravo u tom duhu, literarnost i citatnost ovog dela knjige zamišljena je da parira njenom usko-stručnom određenju i ponegde jače izraženom enciklopedijskom karakteru.
(II) Druga knjiga: Arhitekti
Drugi tom Arhitektonske enciklopedije Beograda XIX i XX veka razmatra pojedinačne napore stvaralačkog, antitetičkog preoblikovanja predmetnosti opisane u prvom delu knjige, kroz autentično formativno delovanje probranih ličnosti beogradskog gradograditeljstva: dunđera, neimara, “indžinira”, bau-majstora, arhitekata i urbanista. Njihovo stvaralaštvo se opisuje na enciklopedijski način, sa uobičajenom strukturom odrednice, metodologijom upućivanja na izvore, druge odrednice knjige, bibliografijom, ali uz veće poătovanje esejističke forme kao modela saopštavanja.
(III) Treća knjiga: Pojmovi
Treći i zaključni deo čini pojmovnik u kome se na deskriptivan koliko i diskurzivan način obrađuju osnovni, kao i manje poznati stručni termini iz arhitektonske prakse i teorije, definišu pojedini odomaćeni pojmovi koji odslikavaju i prelamaju razvojne procese beogradske arhitekture XIX i XX veka, navode i analiziraju obeležja arhitektonskih stilova i dovode u odnos sa konkretnim primerima beogradskog neimarstva kao i samim delovanjem neimara. Ovaj horizont pruža veću slobodu analize i povezivanja, komparacije i sagledavanja, upravo na način na koji određeni arhitektonski stil nije moguće sagledati kao originalnu tvorevinu pojedinca, umetničkog genija, već kao oruđe u rukama mnogih stvaralaca, ono što nadilazi neposrednost ličnog izraza, oživljava u različitim kontekstima i uvek se iznova javlja u određenim periodima istorije. U tom je smislu treći tom enciklopedije osmišljen kao svojevrsni fenomenološki diskurs o arhitekturi Beograda, idejni zbir i mesto razigravanja raznolikih tema prva dva dela, njihovo “dijalektičko” ishodište, ili, ponegde, kao vrsta stava i tvrđenja koje dovršava razvojni put “misli” iz prethodna dva dela knjige.
